Quy định về tiêu chuẩn khí thải Euro 4 và lộ trình áp dụng tại Việt Nam

Đối với xe được lắp ráp, sản xuất hoặc nhập khẩu mới, Việt Nam đang áp dụng tiêu chuẩn khí thải Euro 4 cho ô tô và mức 3 cho mô tô hai bánh. Theo lộ trình quy định bởi Thủ tướng, tiêu chuẩn Euro 5 với nhiều tiêu chí khắt khe hơn và sẽ có hiệu lực từ 1/1/2022.

1. Khái niệm về tiêu chuẩn khí thải Euro 4

Để kiểm soát lượng khí phát thải ra do xe cộ, các nhà lập pháp toàn cầu đã ban hành các quy định mang tính pháp lý đưa ra các giới hạn về từng loại khí thải ra môi trường. Phổ biến nhất là tiêu chuẩn khí thải Euro đang được áp dụng tại các nước phương Tây và nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam.

Tiêu chuẩn này đưa ra các giới hạn về những loại khí tạo ra do quá trình hoạt động của ô tô, mô tô, bao gồm: carbon monoxide (CO), nitrogen oxide (NOx), hydrocacbons (HC) và các hạt vật chất kích thước vi mô (PM). Mỗi loại xe sẽ có quy định về định mức khí thải khác nhau.

Tiêu chuẩn Euro 4 là phiên bản thứ 4, được đưa ra vào tháng 1/2005 và áp dụng cho tất cả các loại xe lưu hành tại châu Âu kể từ tháng 1/2006. Mục đích là tập trung vào việc giảm khí phát thải ra từ xe cộ, bao gồm cả xe sử dụng động cơ xăng và xe dùng dầu diesel.

Trong tiêu chuẩn Euro 4, giới hạn về vật chất dạng hạt vi mô (OM) và nitrogen oxide (NOx) được thắt chặt nhằm loại trừ xe gây quá nhiều sự ô nhiễm cho môi trường. Như vậy, để đáp ứng được tiêu chuẩn Euro 4, các xe động cơ diesel phải được trang bị thêm bộ lọc hạt mới. 

Theo quy định mới về tiêu chuẩn khí thải ô tô ở Việt Nam, tiêu chuẩn về phép thử và các giới hạn khí thải áp dụng đối với phương tiện sản xuất, lắp ráp, nhập khẩu mới được thể hiện trong quyết định 49/2011 của Thủ tướng. Theo đó, tiêu chuẩn Euro 3 áp dụng đối với xe mô tô và mức 4 đối với ô tô có hiệu lực từ 1/1/2017. Riêng với ô tô, tiêu chuẩn khí thải ở mức Euro 5 sẽ có hiệu lực kể từ ngày 1/1/2022.

2. Bảng thông số tiêu chuẩn khí thải Euro 4

Giới hạn về các loại khí phát thải ra do ô tô, mô tô vận hành theo tiêu chuẩn Euro 4 được quy định như sau:

Chú thích: Carbon monoxide (CO); Hydrocarbons (HC); Nitrogen oxide (Nox); Vật chất hạt (PM). 

3. Tiêu chuẩn khí thải Euro 4 tác động như thế nào đến người lái

Với những giới hạn về khí thải mà Euro 4 quy định, các nhà sản xuất xe cần phải tìm cách cải tiến công nghệ, nâng cao chất lượng của động cơ để tạo ra những phương tiện thân thiện hơn với môi trường. Nhờ vậy, lượng khí thải ra sẽ được giảm bớt, đảm bảo chất lượng không khí tốt hơn cho sức khỏe con người.

Bên cạnh đó, việc phải đáp ứng các tiêu chuẩn khí thải chính là nguyên nhân khiến giá xe tăng, do động cơ mới có chi phí sản xuất cao hơn trước. Đồng thời, mức giá bảo dưỡng, sửa chữa áp dụng những dòng xe này cũng khá tốn kém.

Ngoài ra, việc sản xuất nhiên liệu ở nước ta chưa đáp ứng được cả về số lượng và chất lượng theo chuẩn Euro 4, vì vậy cần phải tăng cường nhập nhiên liệu từ nước ngoài. Điều này khiến chi phí vận hành xe tăng lên, trong khi đó việc tiếp nhiên liệu cho xe cũng gặp nhiều khó khăn hơn trước.

4. Khác biệt tiêu chuẩn khí thải Euro 4 và tiêu chuẩn Euro 5 sắp được áp dụng

Theo lộ trình quy định bởi Thủ tướng chính phủ, tiêu chuẩn khí thải Euro 5 sẽ có hiệu lực kể từ 1/1/2022, áp dụng đối với tất cả các loại xe ô tô được sản xuất, lắp ráp trong nước hoặc nhập khẩu mới từ nước ngoài.

Nhìn chung cả Euro 4 và 5 đều tập trung vào việc làm sạch khí phát thải ra từ xe chạy bằng động cơ diesel nhằm đảm bảo những tiêu chuẩn chất lượng không khí đã đề ra. Nhưng các định mức ở Euro 5 thắt chặt hơn nữa về các vật chất dạng hạt (PM), đưa ra định mức chi tiết cả về số lượng và trọng lượng hạt thải. Điều này bắt buộc ô tô chạy diesel sử dụng bộ lọc hạt để đáp ứng yêu cầu mới.

Ngoài ra Euro 5 cũng thắt chặt giới hạn về khí nitrogen oxide (giảm 28% so với mức 4). Đồng thời, trong hệ thống tiêu chí này bắt đầu có thêm giới hạn hạt cho động cơ xăng (chỉ áp dụng với xe có động cơ phun xăng trực tiếp). 

Như vậy các loại xe đáp ứng tiêu chuẩn khí thải Euro ở mức 4 và 5 có sự khác biệt lớn về mặt công nghệ. Nếu như trước đây, ô tô đạt chuẩn Euro 3 mà không đảm bảo các tiêu chí ở Euro 4 thì chỉ cần tiến hành nâng cấp lại là được. Tuy nhiên để đảm bảo chuẩn khí thải Euro 5, xe cần phải sử dụng động cơ hiện đại, ứng dụng công nghệ mới hoàn toàn thay vì nâng cấp từ động cơ cũ. 

Tiêu chuẩn khí thải Euro 5 cũng đòi hỏi yêu cầu cao hơn về năng lực thử nghiệm của các đơn vị cấp chứng nhận động cơ. Bởi ngoài việc đo nồng độ từng thành phần khí thải, cần phải có thêm máy móc và nhân lực trình độ tiến hành các phép thử nghiệm mới như đếm số lượng hạt ô nhiễm kích thước vi mô hay phép thử bay hơi.

Tại Việt Nam, VinFast là thương hiệu đi đầu trong việc áp dụng tiêu chuẩn Euro 5 vào các dòng xe ô tô hạng sang của mình. Đón đầu xu hướng giao thông xanh, VinFast cũng đã sản xuất ra những dòng mẫu ô tô và xe máy điện thân thiện với môi trường. Nhờ sử dụng động cơ chạy điện, ngay cả dòng xe Ludo dành cho giới trẻ có mức giá vô cùng hấp dẫn cũng không phát thải ra bất kỳ các loại khí bụi nào gây ô nhiễm môi trường.

Như vậy kể từ thời điểm hiện tại, nếu có nhu cầu mua xe, việc cập nhật thông tin về tiêu chuẩn khí thải Euro 4 sẽ giúp khách hàng có cơ sở lựa chọn phương tiện phù hợp với xu hướng và đảm bảo về mặt pháp lý. Đừng quên tham khảo những mẫu xe ‘‘xanh'’ hiện đại từ VinFast để góp phần bảo vệ môi trường.