Vòng bi xe máy là gì? Thay bi xe máy hết bao nhiêu tiền?
Với đặc điểm nhỏ gọn, giá cả phải chăng và khả năng đi được trên nhiều địa hình, xe máy vẫn luôn là sự lựa chọn của nhiều người dùng. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ tất cả các bộ phận của xe, đặc biệt là chi tiết nhỏ như bạc đạn xe máy. Dù vậy, bộ phận này lại có vai trò khá quan trọng ảnh hưởng đến khả năng vận hành của phương tiện. Bạc đạn xe máy có thể bị hư hỏng sau quá trình sử dụng và cần được thay thế kịp thời để đảm bảo trải nghiệm lái xe tốt và an toàn.
1. Bạc đạn xe máy là gì? Cấu tạo, chức năng của vòng bi xe máy
Bạc đạn xe máy (hay còn gọi là vòng bi xe máy) là bộ phận hỗ trợ động cơ di chuyển bằng cách làm trơn hoạt động của xe. Trong quá trình di chuyển, bạc đạn xe máy sẽ giúp giảm thiểu ma sát và sự tiêu hao năng lượng. Từ đó, phương tiện vận hành tiết kiệm nhiên liệu hơn, hoạt động bền bỉ và đạt hiệu suất vận hành cao hơn.
Do cấu tạo khác biệt nên mỗi dòng xe gắn máy sẽ sử dụng loại bạc đạn có kích thước khác nhau (mã số khác nhau). Tuy nhiên, hầu hết các loại bạc đạn xe máy hiện đại đều có thiết kế giống nhau. Về cơ bản, cấu tạo của vòng bi xe máy bao gồm các bộ phận sau:
- Vòng ngoài: là vòng lớn nhất ở ngoài cùng, giúp người dùng xác định được đường kính ngoài và chiều rộng của ổ trục.
- Vòng trong: có kích thước nhỏ hơn và nằm gọn trong vòng ngoài, giúp người dùng xác định lỗ khoan của ổ trục.
- Các con lăn (như đũa, kim, viên tròn, răng ngựa, quả bóng, … ): vị trí nằm giữa hai vòng và là những thành phần chính tạo nên chuyển động quay tự do của ổ trục.
- Một cái lồng ở giữa hai vòng: giúp giữ các quả bóng và con lăn luôn ở đúng vị trí và không bị rơi ra ngoài.
- Tấm chắn hoặc vòng đệm: giúp ngăn chặn bụi bẩn và các chất gây ô nhiễm khác, hạn chế tối đa tác động mài mòn lên các bộ phận bên trong ổ trục.
- Các chất bôi trơn (như mỡ và dầu): giúp giảm thiểu ma sát, phát sinh nhiệt và tác động mài mòn giữa các bộ phận bên trong ổ trục.
2. Những dấu hiệu nhận biết bạc đạn xe máy bị vỡ, hỏng
Bạc đạn xe máy bị hư hỏng sẽ ảnh hưởng đến quá trình vận hành của phương tiện và gây nguy hiểm cho người điều khiển. Vì vậy, người lái cần nắm rõ một số dấu hiệu bạc đạn xe máy bị vỡ, hỏng dưới đây để kịp thời khắc phục.
2.1. Tiếng ồn từ bánh xe
Dấu hiệu nhận biết dễ nhất khi bạc đạn xe máy bị vỡ là phương tiện phát ra những tiếng ồn khó chịu khi di chuyển. Tình trạng này xảy ra có thể do bạc đạn không được bôi trơn, xuất hiện các vết nứt, lắp ráp vòng bi sai, hoặc vòng bi xe máy bị xâm nhập bởi các phần tử lạ từ bên ngoài,… Nếu hiện tượng này kéo dài không chỉ tạo cảm giác khó chịu cho người điều khiển, mà còn gây hư hỏng trục bánh xe.
2.2. Động cơ phát nhiệt bất thường
Động cơ phát nhiệt bất thường là một trong những dấu hiệu cho biết bạc đạn xe máy đang gặp vấn đề. Nguyên nhân dẫn tới tình trạng này thường do bạc đạn hiện tại không phù hợp với xe hoặc sử dụng quá nhiều chất bôi trơn.
Bên cạnh đó, mỗi loại bạc đạn đều sử dụng một loại bôi trơn khác nhau, nên sử dụng chất bôi trơn không phù hợp cũng có thể khiến động cơ phát nhiệt bất thường.
Động cơ xe máy bị phát nhiệt bất thường không chỉ khiến phương tiện tiêu hao nhiên liệu nhiều hơn, mà còn có khả năng gây cháy nổ khi nhiệt độ tăng quá cao.
Do vậy, phát nhiệt bất thường là một dấu hiệu quan trọng mà người lái cần chú ý để nhanh chóng khắc phục, phòng tránh nguy cơ cháy nổ phương tiện.
2.3. Xe rung lắc mạnh khi di chuyển
Trong quá trình di chuyển, xe có thể bị rung lắc mạnh ở phần bánh hoặc cổ khi bạc đạn bị vỡ. Biểu hiện cụ thể là bánh xe bị đảo, phương tiện di chuyển không ổn định và khó kiểm soát.
Điều này thường xảy ra do phương tiện di chuyển ở địa hình không bằng phẳng, khiến vòng bi xe máy bị hao mòn và nứt vỡ.
Xe rung lắc không chỉ ảnh hưởng đến trải nghiệm của người ngồi mà còn gây khó khăn cho điều khiển và dễ xảy ra va chạm ngoài ý muốn. Vì vậy, người lái không nên chủ quan khi nhận thấy các dấu hiệu bất thường do bạc đạn bị vỡ, hỏng.
3. Những nguyên nhân khiến bạc đạn xe máy hư hỏng
Bằng cách nắm rõ các nguyên nhân khiến bạc đạn xe máy hư hỏng, chủ phương tiện hoàn toàn có thể phòng tránh các tình huống xấu xảy ra. Dưới đây là 11 nguyên nhân phổ biến khiến bạc đạn xe máy bị vỡ, hỏng:
- Lỗi bôi trơn bạc đạn vòng bi: Bôi trơn không đúng cách là lý do phổ biến nhất trong hầu hết trường hợp lỗi ổ trục xe máy. Lỗi bôi trơn bạc đạn xe máy bao gồm chất bôi trơn không đủ, không phù hợp, hoặc đã bị suy giảm chất lượng do nhiệt độ cao.
- Sai lệch vòng bi bạc đạn và trục: Khi trục Bent, trục ngoài, miếng đệm và đai ốc không được lắp đặt đúng cách sẽ dẫn đến lỏng khớp và gây sai lệch trong quá trình trục chuyển động. Điều này sẽ dẫn đến tình trạng động cơ quá nhiệt và hỏng dải phân cách của bạc đạn xe máy.
- Bạc đạn quá tải (Spalling): xảy ra khi ổ trục xe máy bị quá tải hoặc vượt quá tuổi thọ mỏi theo tính toán của nhà sản xuất. Sự quá tải này được biểu hiện bằng sự gãy của các bề mặt đang chạy, sự rời rạc của vòng trong, vòng ngoài và các phần tử lăn. Bên cạnh đó, phương tiện sẽ gia tăng đáng kể tiếng ồn và độ rung khi di chuyển.
- Tải quá mức với vòng bi bạc đạn: Đặt quá nhiều tải trọng lên ổ trục xe máy là một nguyên nhân phổ biến khác của việc hư hỏng bạc đạn. Điều này sẽ gây ra hiện tượng phát nhiệt và mệt mỏi của ổ trục, tạo nên các đường mòn ở phần tử lăn.
- Lưu trữ và bảo quản vòng bi không đúng cách: Bụi bẩn và hơi nước có thể khiến bạc đạn xe máy bị hao mòn. Trong khi đó, nhiệt độ quá cao cũng sẽ làm giảm chất lượng của dầu/mỡ bôi trơn. Vì vậy, bảo quản và lưu trữ vòng bi không đúng cách cũng sẽ gây hư hỏng bạc đạn xe máy.
- Ô nhiễm: Đây là một nguyên nhân thường gặp trong các trường hợp hư hỏng bạc đạn xe máy. Các phần tử lạ như bụi bẩn, đá, vụn thép,…. từ môi trường ô nhiễm xâm nhập vào chất bôi trơn ổ trục. Theo thời gian, các yếu tố này sẽ hình thành nên các vết lõm của con lăn và các rãnh gây rung.
- Gắn kết không đúng cách: Trong hầu hết trường hợp, vòng bi cần được gắn với một khớp nối trên vòng xoay. Nhưng nếu không được gắn kết đúng cách, vòng bi xe máy sẽ xuất hiện các vết lõm, vết nứt, phát nhiệt cao, mệt mỏi sớm và suy giảm tuổi thọ.
- Lỗi Brinelling: Bạc đạn xe máy có thể bị hao mòn và hư hỏng do lỗi Brinelling. Nguyên nhân của lỗi này là do chất bôi trơn mới không thể quay trở lại vị trí vì thiếu vòng quay trong ổ trục và các quả bóng chuyển động quá nhanh trong khi thiết bị nhàn rỗi.
- Ăn mòn: Bề mặt vòng bi và vòng bi lăn có thể dễ dàng bị ăn mòn bởi độ ẩm, axit, dầu mỡ bôi trơn chất lượng thấp/bị hỏng và sự bao bọc ổ trục kém. Vì vậy, chủ xe được khuyến cáo nên chọn vòng bi kín và vật liệu ổ trục thích hợp như thép không gỉ, để hạn chế tối đa sự ăn mòn từ môi trường.
- Hư hỏng điện (Fluting): Ổ trục xe máy có thể bị hư hỏng điện khi được truyền liên tục dòng điện xoay chiều hoặc trực tiếp. Vì thế, người dùng có thể hạn chế tình trạng hỏng bạc đạn xe máy do hư hỏng điện bằng cách nối đất hoặc trang bị vòng bị cách điện.
- Vòng bi bị quá nhiệt: Bạc đạn xe máy bị quá nhiệt là kết quả của nhiệt độ quá cao và bôi trơn sai cách. Nhiệt độ cao sẽ làm giảm hiệu quả của chất bôi trơn, có thể để lại chất làm đặc khô và gây bó cứng ổ trục. Đồng thời, nhiệt độ cao cũng khiến kim loại giảm độ cứng ban đầu, nên bạc đạn xe dễ bị vỡ, hỏng.
4. Cách kiểm tra và thay bạc đạn xe máy
Thay bạc đạn xe máy là một nội dung bảo trì định kỳ nhằm đảm bảo các vòng bi luôn hoạt động tối ưu. Thời điểm thay vòng bi xe máy là khác nhau tùy theo chủng loại bạc đạn và mức độ sử dụng phương tiện của người dùng. Tuy nhiên, để nhanh chóng xác định thời điểm cần thay bạc đạn xe máy, trước tiên chủ phương tiện cần kiểm tra vòng bi bánh xe.
4.1. Hướng dẫn kiểm tra vòng bi bánh xe
Vòng bi xe máy thường được thiết kế theo cặp đầy đủ gồm vòng trong và ngoài. Đối với các dòng xe sử dụng phanh trống, chủ phương tiện cần kiểm tra các vòng bi khi bóp phanh để đảm bảo mỡ bôi trơn không bị nhiễm bẩn.
Đối với các dòng xe sử dụng phanh đĩa, người thực hiện cần loại bỏ các caliper để có được ở vòng bi. Ổ bi bánh xe trước và sau cần được kiểm tra định kỳ theo quy định của hãng xe.
4.2. Cách thay bạc đạn xe máy
Lắp bạc đạn bánh xe máy tuy đơn giản nhưng yêu cầu sự chính xác và cẩn thận. Dưới đây là hướng dẫn 5 bước lắp bạc đạn xe máy:
- Bước 1: Chuẩn bị dụng cụ, bạc đạn mới thay thế
Người thực hiện cần chuẩn bị đầy đủ công cụ cần thiết như bạc đạn xe máy mới, lược, búa, đèn pin và dầu nhớt bôi trơn.
- Bước 2: Làm sạch các chi tiết trên bánh xe
Người thực hiện hãy sử dụng lược để lau sạch bụi bẩn, các mảnh vụn và dầu cũ trên bánh xe. Trong trường hợp cần thiết, chủ xe có thể dùng dầu nhớt để làm sạch và bôi trơn bộ phận.
- Bước 3: Thay bạc đạn xe máy mới
Người thực hiện cần đặt vòng bi xe máy mới vào vị trí, sau đó dùng búa đập nhẹ vào mặt phẳng bạc đạn để đẩy xuống. Lưu ý, bạc đạn xe máy mới cần đảm bảo được đặt đúng vị trí.
- Bước 4: Kiểm tra
Chủ phương tiện xoay cần đều bánh xe để kiểm tra bạc đạn có hoạt động trơn tru hay không. Ngoài ra, người thực hiện cũng có thể bôi thêm dầu bôi trơn để giảm ma sát và tăng tuổi thọ cho bạc đạn mới.
- Bước 5: Lắp lại bánh xe
Sau khi đặt bánh xe và các phụ kiện còn lại vào vị trí cũ, người thực hiện cần thắt chặt ốc vặn để giữ bánh xe chắc chắn, đảm bảo an toàn khi di chuyển.
5. Chi phí thay bạc đạn xe máy bao nhiêu tiền?
Thay bi xe máy hết bao nhiêu tiền đang là băn khoăn của nhiều chủ phương tiện. Thực tế, chi phí thay bạc đạn xe máy hiện nay chỉ dao động từ 60.000 - 150.000 VNĐ tùy thuộc chủng loại và thương hiệu.
Tuy nhiên, chủ phương tiện cần lựa chọn được vòng bi xe máy chất lượng và phù hợp để đảm bảo phương tiện vận hành êm ái và an toàn. Vì vậy, người dùng hãy ghi nhớ một số tiêu chí đánh giá bạc đạn chất lượng như sau:
- Bạc đạn xe máy phải có bọc thép bên ngoài, hệ thống bôi trơn hợp lý và ít chịu ảnh hưởng bởi môi trường.
- Chủ xe nên lựa chọn các cơ sở sản xuất, thương hiệu bạc đạn uy tín, có nguồn gốc rõ ràng.
- Chủ phương tiện nên tìm hiểu kích thước vòng bi xe của mình để có thể mua bạc đạn xe máy phù hợp và vừa khít.
6. Những lưu ý giúp đảm bảo an toàn, tăng tuổi thọ bạc đạn xe máy
Để tăng tuổi thọ cho bạc đạn xe máy, các hãng sản xuất khuyến cáo người sử dụng nên tháo bánh xe và tiến hành bôi trơn chi tiết này định kỳ sau mỗi chu kỳ vận hành 10-12 tháng. Nếu vừa di chuyển qua các khu vực có nước biển, vượt qua vùng nước ngập, sình lầy thì cần vệ sinh, loại bỏ bụi bẩn trước khi khi tra dầu bôi trơn.
Bạc đạn nằm giữa phuộc nhún và bánh xe phía trước nên để giảm tác động về lực, khi vận hành, người dùng tuyệt đối không đi vận tốc cao tại khu vực có nhiều ổ gà.
Ngoài ra, người dùng chỉ nên trở người, hàng hóa trong phạm vi tải trọng cho phép. Nếu thường xuyên trở nặng thì cần thay bạc đạn sớm hơn để đảm bảo an toàn vận hành.
Ngoài ra, trong trường hợp cần thay bạc đạn thì nên thực hiện tại xưởng dịch vụ uy tín, không nên tự thay. Đặc biệt, cần lựa chọn bạc đạn chất lượng, chính hãng, tương thích với phương tiện.
Dù giá trị không quá lớn, nhưng bạc đạn xe máy vẫn là một chi tiết quan trọng trong hệ thống vận hành của phương tiện. Vì vậy, chủ phương tiện nên nắm rõ các dấu hiệu hư hỏng để kịp thời thay bạc đạn xe máy để đảm bảo an toàn và bảo vệ các bộ phận liên quan khác.
Nhờ công nghệ tiên tiến, các loại vòng bi trên xe máy điện VinFast thế hệ mới hiện nay đều có khả năng tối ưu hóa hiệu suất và giảm thiểu sự cản trở. Chủ xe máy điện VinFast có thể thay mới bạc đạn tại các xưởng dịch vụ VinFast trên toàn quốc. Các xưởng dịch vụ của VinFast cam kết cung cấp linh kiện chính hãng, giá cả niêm yết công khai giúp người dùng hoàn toàn có thể yên tâm trong quá trình sử dụng.
Ngoài ra, các dòng xe thế hệ mới như Evo200 Lite, Evo200, Feliz S, Klara S (2022), Vento S và Theon S còn được trang bị nhiều công nghệ hiện đại, mang đến trải nghiệm mới mẻ cho người dùng.
Khách hàng hãy đặt mua các mẫu xe điện mới nhất của VinFast ngay hôm nay để được trải nghiệm nhiều tính năng thông minh và công nghệ an toàn hiện đại.
Để hỗ trợ tư vấn và biết thêm về các sản phẩm của VinFast, vui lòng liên hệ với chúng tôi:
- Tổng đài tư vấn VinFast: 1900 23 23 89.
- Email chăm sóc khách hàng: [email protected]
>> Tìm hiểu thêm:
- Nguyên nhân xe máy điện bị kêu ở bánh trước và bánh sau
- Thay tay ga xe máy điện bao nhiêu tiền?
- Lỗi xe máy điện bị giật ga: Nguyên nhân và cách xử lý
*Thông tin trong bài chỉ mang tính chất tham khảo