Nguyên nhân và biện pháp để tập trung khi lái xe ô tô
Mất tập trung khi lái xe là một trong những nguyên nhân phổ biến gây ra tai nạn khi tham gia giao thông. Tìm hiểu nguyên nhân và biện pháp để tập trung khi lái xe ô tô sẽ giúp người điều khiển phương tiện có những hành trình an toàn.
1. Lái xe mất tập trung
Một trong những bài học đầu tiên khi học lái xe là phải luôn quan sát đường và các phương tiện di chuyển trên đường. Tuy nhiên, sau khi đã quen và thành thạo với việc ngồi sau vô-lăng, một số lái xe dễ bị mất tập trung vì những yếu tố xung quanh. Chính điều này có thể gây ra những va chạm khi tham gia giao thông.
1.1. Mất tập trung khi lái xe là gì?
Định nghĩa lái xe mất tập trung là khi nhận thức của người điều khiển xe bị phân tán ra khỏi việc lái xe do bất kỳ suy nghĩ hay hành động nào. Chủ phương tiện xao nhãng, giảm sự quan sát hay tay rời khỏi vô-lăng, đó là những biểu hiện của việc mất tập trung khi lái xe.
Theo nghiên cứu, con người thường mất 3 giây để trở về sự tập trung ban đầu. 3 giây có vẻ ngắn nhưng khi lái xe với tốc độ cao hay gặp tình huống bất ngờ trên đường, người điều khiển xe có thể không kịp xử lý và có thể gây tai nạn.
1.2. Phân loại các dạng mất tập trung khi lái xe
Nhận biết được những trường hợp bản thân bị mất tập trung khi lái xe sẽ giúp chủ phương tiện khắc phục để đảm bảo việc lái xe an toàn. Mất tập trung khi lái xe được chia thành 3 dạng: phân tán thị giác, phân tán xúc giác và phân tán nhận thức.
- Phân tán thị giác
Phân tán thị giác là bất kỳ điều gì khiến sự quan sát của tài xế rời khỏi việc lái xe. Có thể kể đến như: xem thông báo điện thoại, xem bản đồ, nhìn ai đó trong khi nói chuyện,... Một trong những nguyên tắc lái xe an toàn là phải luôn tập trung quan sát. Bởi vậy, phân tán thị giác khi lái xe cực kỳ nguy hiểm. Đôi khi chỉ vì vài giây lơ là mà có thể gây ra hậu quả đáng tiếc.
- Phân tán xúc giác
Bất kỳ hành động liên quan đến việc lái xe rời tay khỏi vô-lăng đều được coi là phân tán xúc giác. Dùng điện thoại, chỉnh màn hình xe, ăn uống khi đang lái xe là một số ví dụ của phân tán xúc giác. Điều này làm giảm tốc độ phản ứng và khả năng xử lý chính xác khi gặp tình huống bất ngờ trong lúc lái xe.
- Phân tán nhận thức
Phân tán nhận thức là bất kỳ hành động hay suy nghĩ của tài xế trong lúc lái xe nhưng không liên quan đến việc điều khiển xe. Ví dụ như: miên man suy nghĩ về việc nào đó, nghe nhạc, tranh luận với người xung quanh,… Phân tán nhận thức thường dẫn đến phân tán xúc giác và thị giác.
1.3. Tác hại của mất tập trung khi lái xe
Mất tập trung khi lái xe có thể dẫn đến khả năng xảy ra va chạm cao hơn. Khi người điều khiển xe không quan sát đường và các phương tiện di chuyển trên đường thì việc xử lý lúc gặp tình huống bất ngờ khó phản ứng kịp. Ngoài ra có thể ảnh hưởng tới giao thông và những phương tiện xung quanh.
- Tác động đến hiệu suất lái xe
Đối với các tài xế phải di chuyển trên chặng đường dài mà thường xuyên bị mất tập trung sẽ làm giảm hiệu suất, khiến thời gian di chuyển lâu hơn.
- Tác động đến an toàn giao thông
Đây là tác hại dễ thấy nhất của việc mất tập trung khi lái xe. Bởi người điều khiển xe khi bị phấn tán sẽ giảm tốc độ xử lý tình huống hoặc mất kiểm soát khi lái xe có thể gây ra tai nạn.
- Tác động đến luồng giao thông
Khi mất tập trung dẫn tới va chạm sẽ ảnh hưởng tới luồng giao thông gây ùn tắc hay hư hại cơ sở hạ tầng giao thông.
2. Nguyên nhân gây ra mất tập trung khi lái xe
Lái xe mất tập trung là nguyên nhân chính gây ra các vụ tai nạn liên quan đến ô tô. Theo thống kê, khoảng 25% trường hợp tử vong do tai nạn xe cơ giới bắt nguồn từ lái xe mất tập trung. Có nhiều nguyên nhân khác nhau gây mất tập trung khi lái xe.
2.1 Suy nghĩ về một vấn đề nào đó
Tưởng chừng suy nghĩ trong lúc lái xe là vô hại nhưng đây là nguyên nhân lớn nhất dẫn tới những tai nạn đáng tiếc khi tài xế mất tập trung. Bởi khi chìm sâu vào suy nghĩ lái xe sẽ lơ là hoặc quên đi mất mình đang điều khiển phương tiện.
Một nghiên cứu ở Mỹ cho thấy trong tất cả vụ va chạm xảy liên quan đến mất tập trung khi lái xe có đến 62% là do tài xế đang suy nghĩ về vấn đề nào đó. Con số này cao gấp 5 lần so với nguyên nhân sử dụng điện thoại khi đang lái xe.
2.2 Sử dụng điện thoại di động
Điện thoại có thể coi là một vật bất ly thân với mỗi người trong thời đại hiện nay. Không chỉ với mục đích nghe gọi mà còn sử dụng để làm việc, học tập, giải trí,... Chính vì vậy, nhiều người có thói quen sử dụng điện thoại mọi lúc mọi nơi, ngay cả khi đang lái xe. Nhưng đây là nguyên nhân khiến lái xe xao nhãng việc điều khiển phương tiện và mất tập trung.
>>> Tìm hiểu thêm: Quy định xử phạt lỗi sử dụng điện thoại khi lái xe mới nhất 2022
2.3 Quan sát đối tượng hoặc sự kiện bên ngoài
Trong quá trình lái xe bất ngờ có đám đông thu hút sự chú ý. Bản chất con người sẽ tập trung vào sự kiện đó mà vô tình xao nhãng nhiệm vụ chính là điều khiển ô tô. Có nhiều tình huống xảy ra trên đường như: tai nạn giao thông, hỏa hoạn hay đánh nhau,... Theo thói quen, nhiều lái xe sẽ giảm tốc độ hoặc dừng xe để dõi theo sự việc. Và vô tình tâm điểm đổ dồn vào đám đông, không ai để ý đến những tình huống trên đường có thể xảy ra. Điều này tiềm ẩn nguy cơ những va chạm rất cao.
2.4 Nói chuyện với người trên xe
Đôi khi nói chuyện với người trên xe là điều cần thiết giúp tài xế cảm thấy thoải mái, tránh cơn buồn ngủ. Nhưng nếu quá say sưa với câu chuyện hay cuộc tranh luận thì có thể làm mất tập trung khi lái xe. Do đó, tài xế cần kiểm soát được cuộc hội thoại và luôn giữ được sự tập trung.
2.5 Ăn uống
Ăn uống khi đang lái xe khiến tài xế mất tập trung dạng phân tán xúc giác và phân tán thị giác. Thay vì tập trung lái xe, mắt nhìn phía trước thì hướng sự chú ý đến đồ ăn, thức uống. Trong khi đó, một tay cũng rời bỏ vô-lăng để cầm nắm đồ ăn, thậm chí việc này diễn ra trên quãng đường dài. Một nghiên cứu cho thấy ăn uống khi lái xe có thể tăng rủi ro gặp tai nạn lên đến 80%.
2.6 Mệt mỏi, buồn ngủ
Mệt mỏi và buồn ngủ là một trong những nguyên nhân gây mất tập trung lái xe thường gặp. Nhất là khi lái xe ban đêm hay lái xe đường dài. Trong trạng thái không được tỉnh táo, lái xe sẽ bị hạn chế về quan sát và xử lý tình huống trên đường.
2.7 Điều chỉnh điều khiển âm thanh hoặc nhiệt độ
Việc loay hoay điều chỉnh âm thanh hay nhiệt độ khi đang lái xe dù chỉ trong giây lát nhưng có thể gây ra những va chạm trên đường.
2.8 Sử dụng thiết bị/điều khiển để vận hành xe
Trong khi lái xe, việc điều chỉnh gương, thiết bị định vị hay chỗ ngồi cũng là nguyên nhân khiến người điều khiển xe bị mất tập trung. Bởi vậy, cần kiểm tra các thiết bị để đảm bảo mọi thứ đang hoạt động tốt trước khi cho xe lăn bánh.
2.9 Động vật trên xe
Nhiều lái xe có thói quen cho thú cưng lên xe và đây là nguyên nhân gây mất tập trung. Bởi có động vật trên xe ít nhiều sẽ phân tán sự quan sát của người điều khiển phương tiện.
2.10 Hút thuốc
Bỏ qua những tác hại của thuốc lá tới sức khỏe, hút thuốc lá trong khi lái xe đồng nghĩa với việc phân tán xúc giác. Vì một tay không thể cầm lái thường xuyên. Điều này sẽ khiến lại xe không kịp xử lý khi gặp tình huống bất ngờ trên đường. Hơn nữa, tàn thuốc rơi trong xe tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ.
>>> Tìm hiểu thêm: Những điều không nên làm khi lái xe ô tô người lái cần biết
3. Biện pháp để tập trung khi lái xe ô tô
Mất tập trung khi lái xe là một trong những vấn đề phổ biến và nguy hiểm khi tham gia giao thông. Người điều khiển xe cần loại bỏ các yếu tố gây phân tán và có những biện pháp để tập trung khi lái xe ô tô.
3.1 Ngủ đủ và sâu giấc trước khi lái xe
Buồn ngủ chính là nguyên nhân gây ra sự mất tập trung khi lái xe. Bởi vậy, có giấc ngủ sâu và ngủ đủ 7 tiếng mỗi ngày sẽ giúp lái xe có tinh thần thoải mái và tỉnh táo. Hơn nữa việc ngủ đủ giấc cũng là điều kiện cần để có một sức khỏe tốt.
3.2 Không chạy xe liên tục quá 4 giờ đồng hồ
Lời khuyên của các chuyên gia về sức khỏe là “không nên lái xe liên tục trong 4 giờ đồng hồ”. Bởi khi đó não bộ đã làm việc quá sức, cơ thể mệt mỏi dẫn tới sự tập trung giảm.
Thông thường sau 2 tiếng chạy xe liên tục, tài xế nên dừng và xuống xe để nghỉ ngơi sau đó mới chạy tiếp.
3.3 Tập một vài động tác đơn giản
Di chuyển trên đường dài sẽ khiến lái xe bị mỏi cơ ở cổ, vai gáy, khớp tay,... Do đó, tại mỗi điểm dừng thay vì ngồi uống nước, lướt điện thoại tài xế nên tập một vài động tác để giãn cơ giúp nâng cao sức khỏe và giúp tinh thần thoải mái hơn. Đây là giải pháp tránh mất tập trung khi lái xe vô cùng hiệu quả. Và điều này cũng hạn chế được các bệnh liên quan đến xương khớp khi phải ngồi quá lâu với cùng một tư thế.
3.4 Đặt điều hòa ở chế độ lấy gió ngoài
Đây cũng là một trong những biện pháp để tập trung khi lái xe ô tô mà nhiều người vô tình bỏ qua. Khi đặt điều hòa ở chế độ sử dụng gió trong, sẽ làm mật độ oxy trong xe giảm dần, người ngồi trong cabin bị thiếu dưỡng khí. Điều này khiến cơ thể dễ bị mệt và buồn ngủ. Vì thế, duy trì sự tỉnh táo và tập trung khi lái xe thì cơ thể cần được cung cấp đủ oxy. Hạ thấp kính để lấy khí trời vào xe, hoặc đặt điều hòa ở chế độ lấy gió ngoài giúp làm mới không khí trong xe.
3.5 Tránh sử dụng các loại thuốc an thần, rượu, bia
Theo quy định của luật giao thông đường bộ khi sử dụng rượu, bia không được điều khiển phương tiện giao thông nói chung không riêng với ô tô. Thuốc an thần giúp chống buồn ngủ hiện đã bị cấm. Sử dụng chất kích thích khi lái xe là việc làm trái pháp luật, sẽ bị xử phạt theo các quy định.
3.6 Giữ nhiệt độ ổn định trên xe
Nếu để nhiệt độ trên xe quá nóng sẽ khiến tài xế bức bối, khó chịu và mất tập trung. Còn khi để nhiệt độ quá lạnh sẽ khiến cơ thể khó lưu thông máu, dẫn đến căng thẳng.
Bởi vậy, một trong những giải pháp tránh mất tập trung khi lái xe là giữ cho nhiệt độ trong xe luôn ổn định, phù hợp với thời tiết bên ngoài để đảm bảo sức khỏe và trạng thái lái xe tốt nhất.
3.7 Giữ âm thanh trong xe ở mức hợp lý
Bật nhạc quá lớn khi di chuyển trên đường cũng khiến người điều khiển xe bị phân tán sự tập trung. Không chỉ vậy, nhạc to cũng khiến lái xe khó nghe các âm thanh bên ngoài như: các phương tiện cấp cứu, cảnh sát, … Bởi vậy, duy trì âm lượng vừa phải để vừa có một trạng thái lái xe tốt nhất mà không ảnh hướng tới sự tập trung.
Thực hiện những biện pháp để tập trung khi lái xe ô tô là điều cần thiết đối với người điều khiển xe khi tham gia giao thông. Lái xe nên giữ cho mình một sức khỏe tốt và tinh thần tốt để mọi chuyến đi luôn được đảm bảo an toàn.
Khách hàng có ý định sở hữu xe xanh cũng có thể tham khảo thêm thông tin và đặt mua VF e34 hoặc đặt cọc VF 8 và VF 9 online để trải nghiệm khả năng vận hành mạnh mẽ, tính năng thông minh, công nghệ hiện đại được trang bị trên xe và nhận những ưu đãi hấp dẫn từ VinFast.
Để hỗ trợ khách hàng đã đặt cọc VinFast VF 8 với số tiền 10 triệu đồng trước ngày 6/4/2022 nhanh chóng được ghi nhận số thứ tự nhận xe, và đơn giản hóa thủ tục thanh toán, từ ngày 25/7/2022, khách hàng có thể sử dụng công cụ tra cứu và nộp cọc bổ sung VF 8 trực tuyến thông qua website. Theo đó, khách hàng có thể tiến hành bổ sung cọc từ xa nhanh chóng và thanh toán hoàn toàn miễn phí qua thẻ Visa.
Để có thêm thông tin hoặc cần hỗ trợ tư vấn về các sản phẩm của VinFast, vui lòng liên hệ với chúng tôi:
- Tổng đài tư vấn: 1900 23 23 89.
- Email chăm sóc khách hàng: [email protected]
*Thông tin bài viết mang tính chất tham khảo.
>>> Tìm hiểu thêm: