Thực tế ảo và thực tế ảo tăng cường là gì? Ứng dụng phổ biến hiện nay
Thực tế ảo (Virtual Reality) và thực tế ảo tăng cường (Augmented Reality) là những công nghệ nhập vai cho phép người dùng trải nghiệm nội dung được hiển thị kỹ thuật số trong thế giới thật và ảo.

1. Khái niệm về AR/VR
1.1. Thực tế ảo là gì?
Thực tế ảo (VR) là một ứng dụng trong công nghệ máy tính nhằm mục đích mô phỏng lại thế giới thực. Trong đó, VR đặt người dùng vào trung tâm của trải nghiệm thông qua tương tác trong thế giới 3D. Đây là môi trường số hóa hoàn toàn, sử dụng kính hoặc thiết bị đeo đặc biệt. Máy tính sẽ làm nhiệm vụ mô phỏng vật thể sống động và có khả năng tác động lên các giác quan như thị giác, xúc giác, thính giác, khứu giác nhằm biến những trải nghiệm ảo “thật” hơn bao giờ hết.
1.2. Thực tế ảo tăng cường là gì?
Thực tế ảo tăng cường (AR) là công nghệ tạo ra những hình ảnh kỹ thuật số có khả năng hiển thị ngay trong thế giới thật. Hay nói cách khác, người dùng sử dụng điện thoại thông minh, máy tính bảng,... để trải nghiệm các đối tượng và nội dung ảo trên môi trường vật lý thực.
1.3. Sự khác biệt giữa AR và VR là gì?
Thực tế ảo tăng cường (AR) không phải là một trải nghiệm hoàn toàn nhập vai như thực tế ảo (VR). Trong khi thực tế ảo yêu cầu người dùng sử dụng một thiết bị đặc biệt để bước vào bên trong một thế giới kỹ thuật số thì công nghệ AR sẽ cho phép tiếp tục tương tác với thế giới vật lý xung quanh.
2. Cơ chế hoạt động của AR/VR
2.1. Hệ thống VR gồm những gì?
Để lập trình nên một thế giới thực tế ảo VR thì các thiết bị đóng vai trò quan trọng không thể thay thế. Hiện nay, trên thị trường có 2 lựa chọn phổ biến là bộ thiết bị 3-DOF và bộ thiết bị 6-DOF. Trong đó:
- Bộ thiết bị hỗ trợ 3-DOF bao gồm: Google Carlton, Google Daydream, Samsung Gear VR. Người trải nghiệm đeo kính thực tế ảo VR có gắn màn hình và chỉ thực hiện 2 loại chuyển động: nhìn sang trái hoặc phải, xoay đầu về các hướng, tuy nhiên vẫn có thể tương tác với môi trường ảo xung quanh thông qua điều khiển ánh nhìn hoặc bộ điều khiển con trỏ laser.
- Bộ thiết bị hỗ trợ 6-DOF bao gồm: HTC Vive, Oculus Rift, Oculus Quest 2. Người trải nghiệm có thể di chuyển linh hoạt trong môi trường ảo, tương tác với các vật thể và tận hưởng trải nghiệm khám phá những điều mới.
Mỗi thiết bị đều có những đặc điểm riêng và ứng dụng cụ thể:
- Thiết bị 3-DOF sử dụng điện thoại thông minh làm màn hình gắn trên đầu. Do không thể di chuyển, hình thức này thường được ứng dụng trong các hoạt động điều hành cuộc họp, giáo dục đào tạo,...
- Thiết bị 6-DOF sử dụng Headset gắn với máy tính. Vì có thể tự do di chuyển và tương tác với thế giới ảo bằng thiết bị tay cầm, hình thức này có ứng dụng rộng rãi trong lĩnh vực trò chơi điện tử, xe ô tô, bất động sản, du lịch,...
Ngoài ra, thế giới thực tế ảo có chân thực sống động với nhiều tương tác thú vị còn phụ thuộc vào cấu hình phần cứng, game engine 3D, ngôn ngữ lập trình và kinh nghiệm của lập trình viên VR.

2.2. Hệ thống AR gồm những gì?
Thực tế ảo tăng cường bắt đầu với một thiết bị được trang bị máy ảnh/camera, chẳng hạn như điện thoại thông minh hoặc máy tính bảng đã cài đặt phần mềm AR. Khi người dùng trỏ thiết bị và nhìn vào một đối tượng, phần mềm sẽ nhận diện thông qua công nghệ thị giác máy tính.
Sau đó, thiết bị sẽ tải xuống thông tin của đối tượng từ đám mây, giống như cách trình duyệt web tải một trang qua URL. Điểm khác biệt là thông tin hiển thị trong trải nghiệm 3D được xếp chồng lên đối tượng chứ không phải 2D trên màn hình. Khi đó, những gì người dùng nhìn thấy là một phần thực và một phần kỹ thuật số.
Khi người dùng di chuyển, kích thước và hướng của màn hình AR sẽ tự động điều chỉnh theo ngữ cảnh thay đổi. Thông tin đồ họa hoặc văn bản mới xuất hiện trong khi thông tin khác thoát ra khỏi chế độ xem.

3. Ứng dụng thực tế ảo VR/AR
3.1. Ứng dụng thực tế ảo VR
Nhờ những thiết bị đeo đi kèm, công nghệ VR giúp người sử dụng cảm nhận và tương tác với môi trường ảo một cách chân thực. Một số ứng dụng VR thiết thực khi áp dụng vào trong cuộc sống bao gồm:
- Thiết kế xe hơi: VR mô phỏng một chiếc ô tô trước khi được hoàn thiện. Người dùng có thể quan sát chi tiết các bộ phận cấu tạo cũng như tương tác với cấu hình nội thất, không gian buồng lái, khí động học,... của mẫu xe hoàn chỉnh.
- Du lịch ảo: Với công nghệ VR, bối cảnh 3D như kỳ quan thiên nhiên, danh lam thắng cảnh,... được tạo ra giống với thực tế. Ngoài ra, những yếu tố được tích hợp như hiệu ứng gió, nước, ánh sáng, chuyển động,... giúp tăng cảm xúc cho người dùng.
- Bất động sản: Người mua nhà có thể hình dung bối cảnh của một căn hộ như kiến trúc nội thất, tiện ích nội khu cũng như môi trường xung quanh thông qua hệ thống thực tế ảo VR.
Ngoài những ứng dụng phổ biến kể trên, công nghệ VR còn được sử dụng trong lĩnh vực quân sự, nghệ thuật, giáo dục, y tế, giải trí, gaming,... Mọi lĩnh vực trong cuộc sống đều có thể áp dụng VR giúp khách hàng có thể tiết kiệm thời gian tham quan và hình dung rõ ràng về những giá trị sẽ nhận được ở trong thế giới thật.

3.2. Ứng dụng thực tế ảo tăng cường AR
- Du lịch: Khách du lịch có thể sử dụng AR để truy cập vào màn hình chứa các thông tin theo thời gian thực liên quan đến một vị trí cũng như những nhận xét hoặc nội dung được cung cấp bởi khách truy cập trước đó. Các ứng dụng AR nâng cao bao gồm mô phỏng các sự kiện lịch sử, địa điểm và đối tượng được kết xuất vào cảnh quan.
- Kiến trúc: AR có thể hỗ trợ trực quan hóa dự án xây dựng. Các hình ảnh do máy tính tạo ra về một cấu trúc có thể xếp chồng lên một khung cảnh thực tế.
- Giáo dục: Trong các môi trường giáo dục, AR được sử dụng để bổ sung cho một chương trình giảng dạy sinh động hơn. Vật thể ảo như giáo trình, đồ họa, video, âm thanh,... có thể được xếp chồng lên môi trường thật. Nhờ vậy, học sinh có thể tham gia tương tác với kiến thức một cách chân thực hơn.
- Thương mại: AR có thể nâng cao khả năng xem trước sản phẩm. Chẳng hạn như, khách hàng có thể xem những gì bên trong bao bì của sản phẩm mà không cần mở.
Thực tế tăng cường cũng đang ngày càng được sử dụng trong quảng cáo trực tuyến, sản xuất công nghiệp, quy hoạch đô thị, khảo cổ học, văn học, nghệ thuật thị giác, trò chơi điện tử, thể thao, tương tác từ xa, chăm sóc sức khỏe, âm nhạc, Snapchat,...

4. Công nghệ AR/VR được ứng dụng trong các sản phẩm và dịch vụ của Vingroup
4.1. Khám phá hệ sinh thái Vingroup
Vingroup luôn không ngừng sáng tạo, tiên phong ứng dụng những công nghệ mới để kiến tạo nên hệ sinh thái các sản phẩm, dịch vụ đẳng cấp theo tiêu chuẩn quốc tế, từ đó nâng cao chất lượng cuộc sống của người Việt. Khách hàng có thể trải nghiệm toàn cảnh hệ sinh thái All-in-one Vingroup qua những thước hình sống động, chi tiết, qua lăng kính thực tế ảo các sản phẩm xe ô tô, nhà thông minh hay địa điểm du lịch tại hệ thống showroom Vin3S trên toàn quốc.
Trong không gian tiện nghi lên tới 300m2 với màu sắc tinh tế, đường nét thiết kế tối giản, kết hợp với hệ thống ánh sáng mang hơi hướng công nghệ và tương lai, khách hàng có thể thăm quan khu vực trưng bày xe máy điện VinFast, khu vực Xưởng dịch vụ và khu vực trải nghiệm công nghệ thực tế ảo AR/VR bao gồm khám phá tính năng, thiết kế của các dòng xe VinFast; du lịch tại công viên giải trí theo chủ đề VinWonders; tham quan căn hộ thông minh Vinhomes theo cách hoàn toàn mới.

4.2. Trải nghiệm xe VinFast
Khách hàng khi đến showroom Vin3S sẽ được khám phá những hình ảnh ngoại thất, nội thất và những tính năng ưu việt của mẫu xe ô tô điện VinFast VF e34 thông qua thiết bị kính thực tế ảo và tay cầm. Công nghệ VR hiện đại tạo nên một không gian giả lập. Qua đó, khách hàng có thể thoải mái tương tác với hệ thống điều khiển để thay đổi màu xe, ngắm nhìn rõ nét thiết kế ngoại thất, trải nghiệm nội thất ở vị trí ghế lái, tìm hiểu các công nghệ ưu việt tích hợp thông qua thu thập đồng xu Vinmedal xung quanh xe hay trực tiếp thao tác sạc pin tại trạm sạc cho xe điện VinFast VF e34.
Ngoài ra, khách hàng còn có thể sử dụng điện thoại thông minh kết nối mô hình trên sa bàn để trải nghiệm thêm công nghệ thực tế ảo tăng cường AR theo dõi các thông tin, hình ảnh 3D sống động của chiếc xe.

4.3. Trải nghiệm ngôi nhà thông minh Vinhomes
Công nghệ thực tế ảo VR đưa khách hàng “khám phá ngôi nhà tương lai” - hệ thống smarthome trong căn hộ Vinhomes theo 3 ngữ cảnh: xem phim ấm cúng, nấu ăn vui vẻ và giấc ngủ bình yên. Ngoài ra trong môi trường kỹ thuật số, người trải nghiệm sẽ thu thập các đồng xu để tìm hiểu thêm về các thiết bị thông minh giúp cuộc sống trở nên tiện nghi và sức khỏe các thành viên trong gia đình được chăm sóc tốt hơn.
4.4. Tham quan VinWonders Phú Quốc
Khám phá công viên giải trí theo chủ đề lớn nhất Việt Nam - VinWonders Phú Quốc bằng công nghệ thực tế ảo VR. Người trải nghiệm sẽ lựa chọn khu vực tham quan như khu trò chơi giải trí, vườn thú mở bán hoang dã Safari,... và thu thập các mô hình logo Vinpearl/Vingroup để tìm hiểu thêm thông tin về địa điểm muốn khám phá.
Một điều thú vị trong môi trường thực tế ảo tại VinWonders là người trải nghiệm có thể tương tác giống như ở môi trường thật khi tham gia trò chơi cơn thịnh nộ của thần Zeus. Với nhiệm vụ là giải phong ấn cho lâu đài cổ tích, người trải nghiệm sẽ ngồi trên đường tàu lượn và thu thập 9 mảnh ghép xuyên suốt dọc đường.

Để trải nghiệm không gian công nghệ 4.0 thông minh, hiện đại, ngay trong tháng 12.2021, khách hàng có thể khám phá xe ô tô điện thông minh đầu tiên của Việt Nam tại hệ thống showroom Vin3S sở hữu không gian công nghệ AR/VR.
Tại đây, công nghệ thực tế ảo (VR) và thực tế ảo tăng cường (AR) sẽ mô phỏng từng chi tiết chiếc xe trong thế giới giả lập. Những hình ảnh ngoại thất, nội thất, tính năng vượt trội của xe được hiển thị một cách thông minh và chân thực giúp khách hàng nhanh chóng sở hữu một sản phẩm phù hợp.
* Thông tin trong bài viết mang tính chất tham khảo.