Hệ thống nâng hạ kính trên ô tô: cấu tạo, nguyên lý hoạt động

Những chiếc xe ô tô đầu tiên trên thế giới được trang bị hệ thống nâng hạ kính trên ô tô điều chỉnh bằng tay. Tuy nhiên ngày nay, hệ thống này được điều chỉnh tự động bằng điện, đem lại sự tiện lợi và có thể điều khiển nhanh chóng, dễ dàng.

1. Hệ thống điều khiển nâng hạ kính là gì?

Hệ thống nâng hạ kính trên ô tô là một trong các hệ thống điện được trang bị trên ô tô hiện đại, gồm các cụm cơ khí được trang bị bên trong cửa xe nhằm điều chỉnh kính của xe ô tô lên xuống. Ngày nay, hệ thống điều khiển kính cửa xe ô tô không chỉ đơn thuần là nâng hạ kính, mà còn được tích hợp thêm chức năng chống kẹt, tự động kéo kính lên khi khóa cửa,...

Hệ thống nâng hạ kính trên ô tô có thể được phân chia làm hai loại chính: Nâng hạ kính thủ công và chỉnh điện. Thực tế, hệ thống nâng hạ cửa sổ ô tô cơ bản đã xuất hiện kể từ khi ô tô được giới thiệu lần đầu tiên cách đây 100 năm và được vận hành bằng tay quay (thủ công). Còn hệ thống nâng hạ cửa sổ chỉnh điện sử dụng một động cơ điện để thực hiện công việc di chuyển kính dọc theo các rãnh ở khung cửa sổ tiện lợi và nhanh chóng hơn bộ chỉnh thủ công.

Một sơ đồ mạch điện nâng hạ kính ô tô như sau:

2. Cấu tạo và nguyên lý hoạt động hệ thống nâng hạ kính trên ô tô

2.1. Hệ thống thủ công

Hệ thống dạng kéo

Bộ điều chỉnh cửa sổ dạng kéo là một thiết kế cũ mà người dùng có thể thấy chủ yếu trên các loại xe cổ. Hệ thống nâng hạ kính này dựa trên cách hoạt động của một cái kéo với tay đòn chính và một tay đòn phụ nhỏ hơn được bắt chéo với nhau thành hình chữ “X”. Các bộ phận trong hệ thống như giá đỡ, bánh răng,... phần lớn đều được chế tạo bằng kim loại. 

Nguyên lý hoạt động hệ thống dạng kéo: Động cơ quay làm bánh răng quay. Bánh răng này ăn khớp cơ khí với bánh răng trên cánh tay đòn, từ đó làm thanh chữ “X” nâng lên hạ xuống giúp điều chỉnh kính cửa.

Hệ thống dây cáp

Hệ thống nâng hạ kính trên ô tô bằng dây cáp đã trở nên phổ biến hơn trong những thập kỷ gần đây, vì kích thước nhỏ gọn của hệ thống cung cấp nhiều không gian hơn bên trong cửa cho các trang bị an toàn, trọng lượng cũng nhẹ hơn góp phần tiết kiệm nhiên liệu tổng thể và việc lắp ráp tích hợp giúp giảm chi phí sản xuất. Tuy nhiên, hệ thống dây cáp có nhiều bộ phận và phức tạp hơn bộ điều chỉnh dạng kéo. 

Tùy theo loại cáp được sử dụng, hệ thống nâng hạ kính dây cáp có thể chia thành 2 loại:

• Hệ thống cáp kéo xoắn
• Hệ thống cáp Bowden kép hoặc đơn

Nguyên lý hoạt động của hệ thống rất đơn giản: Thanh ray trượt có vai trò nâng đỡ tấm kính, tạo bề mặt phẳng cho kính cửa sổ di chuyển lên hoặc xuống.

2.2. Hệ thống điện

Trong cấu tạo hệ thống nâng hạ kính chỉnh điện, một động cơ điện nhỏ gọn sẽ được lắp đặt giúp truyền chuyển động của thông qua một bánh răng con sâu và một số bánh răng trụ tròn, nhờ đó cho phép một động cơ nhỏ có thể tạo ra đủ mô-men xoắn để di chuyển được một cụm cửa sổ nặng. 

3. Đánh giá ưu nhược điểm 

3.1. Hệ thống thủ công

Về ưu điểm hệ thống nâng hạ kính thủ công

Vì hoạt động của cửa sổ thủ công không sử dụng điện nên người dùng có thể mở và đóng cửa sổ khi chìa khóa thông minh hết pin hoặc khi xe đã tắt máy hoàn toàn. 

Ngoài ra, vì không dựa vào động cơ hoặc các thành phần điện tử như hệ thống điện nên cửa sổ thủ công có thể bền và tốn ít chi phí sửa chữa hơn. Thực tế các thành phần điện tử có thể giúp hệ thống cửa sổ hoạt động dễ dàng hơn, nhưng chúng dễ bị trục trặc và hỏng theo thời gian.

Về nhược điểm hệ thống nâng hạ kính thủ công

Nhược điểm chính của hệ thống nâng hạ kính cửa sổ này là việc vận hành tất cả các cửa sổ của ô tô bằng tay quay kém thuận tiện. Một số người lái cũng không thích việc không thể điều khiển cửa sổ xe phía sau bằng tay khi có trẻ em đang ngồi ở hàng ghế sau. 

3.2. Hệ thống điện

Về ưu điểm hệ thống nâng hạ kính điện

Do hệ thống nâng hạ cửa sổ chỉnh điện được vận hành chỉ bằng một nút bấm đơn giản nên việc đóng mở dễ dàng và thuận tiện hơn, đặc biệt khi người dùng bị hạn chế vận động bằng tay. 

Ngoài ra, người lái xe còn có thể vận hành tất cả bốn cửa sổ của ô tô chỉ với bảng điều khiển, mà không cần phải đến từng vị trí ghế để mở hoặc đóng cửa sổ bằng tay.

Cuối cùng, hầu hết các loại xe được trang bị cửa sổ chỉnh điện đều có cảm biến phát hiện vật thể chặn ngang khi đóng cửa (chẳng hạn như cánh tay của trẻ em), nhờ đó, khi nhận thấy có vật cản khi cửa đang đóng lại, hệ thống tự kéo cửa sổ xuống đảm bảo an toàn cho người dùng. Hệ thống điều chỉnh cửa sổ bằng điện còn có thể kèm theo tính năng khóa thông qua mô-đun điều khiển, khi người lái chọn khóa, hệ thống nâng hạ kính cửa phía sau sẽ chặn không cho các công tắc nâng hạ kính phụ hoạt động.

Về nhược điểm hệ thống nâng hạ kính điện

Không giống như hệ thống chỉnh cửa sổ thủ công, hầu hết các hệ thống nâng hạ kính điện chỉ có thể hoạt động khi xe đang chạy. Vì lý do này, nếu quên đóng cửa sổ trước khi tắt máy, người dùng phải khởi động lại xe để đóng cửa sổ. 

Ngoài ra, đã có một số vụ tai nạn về cửa sổ điện liên quan đến trẻ em, khi quần áo của trẻ bị cuốn vào cửa sổ tự động đang đóng. Tuy nhiên, loại tai nạn này có thể được ngăn chặn bằng cách sử dụng tính năng khóa cửa sổ hoặc tính năng ngừng đóng cửa khi phát hiện vật cản.

4. Chăm sóc hệ thống nâng hạ cửa kính đúng cách

Bất kể chọn hệ thống nâng hạ kính trên ô tô nào, điều quan trọng là người dùng nên giữ cho hệ thống hoạt động bền bỉ hơn bằng cách chăm sóc đúng cách như:

Bảo trì hệ thống nâng hạ cửa sổ

Hệ thống nâng hạ cửa sổ cần được bảo trì để ngăn ngừa hỏng động cơ sớm, hao mòn ròng rọc, cáp và hỏng bộ điều khiển. 

Để giúp kéo dài tuổi thọ của tất cả các thành phần hệ thống điều chỉnh cửa sổ, không cho phép trẻ em nghịch cửa sổ và tránh mở/đóng cửa sổ thường xuyên hơn mức cần thiết để giảm hao mòn.

Ngoài ra, hãy bôi trơn các rãnh cửa sổ thường xuyên để giúp hệ thống hoạt động trơn tru. 

Chăm sóc kính ô tô

Người dùng cũng nên thực hiện các bước để giữ cho kính cửa sổ luôn trong tình trạng tốt để tránh phải thay kính mới, hoặc tránh tình trạng kính bị vỡ tự nhiên khi đang lái xe. 

Chú ý và khắc phục các vết nứt nhỏ trên kính cửa sổ trước khi những hư hỏng này lan rộng và gây nguy hiểm thêm. 

Ngoài ra, nếu một trong những ô kính cửa sổ rơi xuống, hãy bình tĩnh vì điều này thường xảy ra khi ô kính rơi ra khỏi rãnh lắp ráp cửa. Hãy đưa xe đến trung tâm bảo dưỡng, sửa chữa để lắp lại kính cửa sổ và nhận tư vấn về việc sửa chữa, lắp ráp cửa sổ cần thiết để ngăn kính bị rơi ra.

>> Tìm hiểu thêm:

• Cách tẩy ố kính ô tô đơn giản, hiệu quả ngay tại nhà
• Cách hàn kính chắn gió ô tô bị nứt bằng keo hiệu quả

Tóm lại, cả hệ thống nâng hạ kính trên ô tô thủ công và bằng điện đều có những ưu và nhược điểm riêng giúp người dùng chọn theo sở thích, nhu cầu của mình.

Khách hàng có ý định sở hữu xe xanh và trải nghiệm cửa kính điện ô tô VinFast cũng có thể tham khảo thêm thông tin và đặt mua VF e34 hoặc đặt cọc VF 8 và VF 9 online để trải nghiệm khả năng vận hành mạnh mẽ, tính năng thông minh, công nghệ hiện đại được trang bị trên xe và nhận những ưu đãi hấp dẫn từ VinFast.

Để hỗ trợ khách hàng đã đặt cọc VinFast VF 8 với số tiền 10 triệu đồng trước ngày 6/4/2022 nhanh chóng được ghi nhận số thứ tự nhận xe, và đơn giản hóa thủ tục thanh toán, từ ngày 25/7/2022, khách hàng có thể sử dụng công cụ tra cứu và nộp cọc bổ sung VF 8 trực tuyến thông qua website. Theo đó, khách hàng có thể tiến hành bổ sung cọc từ xa nhanh chóng và thanh toán hoàn toàn miễn phí qua thẻ Visa.

Để có thêm thông tin hoặc cần hỗ trợ tư vấn về các sản phẩm của VinFast, vui lòng liên hệ với chúng tôi:

• Tổng đài tư vấn: 1900 23 23 89.
• Email chăm sóc khách hàng: [email protected]

*Thông tin bài viết mang tính chất tham khảo. 

>> Tìm hiểu thêm:

• Thông số các loại kính ô tô, các hư hỏng thường gặp và cách khắc phục
• Cách tẩy ố kính ô tô đơn giản, hiệu quả ngay tại nhà