EVAP là gì? Công dụng và các thành phần của hệ thống EVAP
Trong điều kiện thường, xăng rất dễ bị bay hơi nếu không được đậy kín, ngay cả khi xe không nổ máy. Hơi xăng (chứa nhiều loại hydrocacbon độc hại) từ bình nhiên liệu thoát ra ngoài khí quyển có thể gây hại cho môi trường, ảnh hưởng đến sức khỏe của con người. Khi đó, hệ thống EVAP được coi như một giải pháp giảm thiểu tình trạng này.
1. EVAP là gì?
EVAP (viết tắt của Evaporative Emission Control System) là hệ thống kiểm soát hơi nhiên liệu (hơi xăng) hoặc hệ thống kiểm soát khí thải bay hơi, được sử dụng để ngăn ngừa hơi xăng từ hệ thống nhiên liệu hay thùng nhiên liệu thoát ra ngoài khí quyển. Theo đó, EVAP được trang bị trên ô tô để thu thập, lưu trữ và xử lý khí thải trước khi chúng ra ngoài môi trường.
2. Thành phần của hệ thống EVAP
EVAP bao gồm các loại bình chứa và đường dẫn nhiên liệu thực hiện nhiệm vụ riêng đồng thời phối hợp nhịp nhàng để đảm bảo hoạt động kiểm soát khí thải đạt hiệu quả cao. Cụ thể:
2.1. Bình xăng
Bình xăng là một trong các thành phần của hệ thống EVAP, có nhiệm vụ dự trữ nhiên liệu trước khi chúng được đưa đến kim phun thực hiện quá trình đốt cháy trong động cơ. Trong quá trình nạp nhiên liệu, người lái nên hạn chế đổ xăng tràn bình bởi bộ phận này cần không gian giãn nở để làm việc hiệu quả, hạn chế hiện tượng rò rỉ.
2.2. Bơm nhiên liệu
Bơm nhiên liệu có nhiệm vụ hút xăng từ bình nhiên liệu và chuyển tới kim phun trong động cơ. Hệ thống phun nhiên liệu thường hoạt động ở áp suất cao. Do đó, để đạt được áp suất và lưu lượng thể tích thích hợp, máy bơm nhiên liệu thường được đặt trong thùng xăng để được làm mát và bôi trơn khi vận hành.
2.3. Cổ bình xăng
Cổ bình xăng là một ống thông hơi được làm bằng nhựa cứng hoặc kim loại gắn vào bình xăng thông qua một đầu nối kín khí. Phần trên cùng của cổ bình được gấp mép, có khóa để nhận và bịt kín nắp khí. Hiện nay, một số dòng cổ nạp mới được thiết kế có nắp kèm theo một miếng đệm có lò xo tự làm kín để thay cho nắp khí truyền thống.
2.4. Nắp bình xăng
Nắp xăng là một thành phần quan trọng trong hệ thống EVAP. Nếu không được thiết kế và lắp đặt đúng cách, hệ thống giám sát lỗi OBD II sẽ hiển thị cảnh báo cho người lái xe.
Hầu hết các nắp xăng trên các dòng xe được trang bị OBD II đều cho phép không khí sạch vào bình xăng để cân bằng áp suất bên trong và khí quyển. Đồng thời các nắp xăng còn làm nhiệm vụ ngăn cản hơi xăng hoặc nhiên liệu lỏng bay hơi ra bầu khí quyển.
2.5. Module kiểm soát hệ thống truyền lực
Module kiểm soát hệ thống truyền lực (PCM) chịu trách nhiệm kiểm tra tính toàn vẹn của hệ thống EVAP và đo lượng hơi khí được lưu giữ trở lại động cơ.
Để kiểm tra tính toàn vẹn của hệ thống EVAP, PCM sẽ chạy màn hình chẩn đoán nhằm phát hiện rò rỉ nhiên liệu, sau đó đặt mã lỗi TCD và bật sáng đèn kiểm tra động cơ.
Để đo hơi xăng lưu trữ trong hộp EVAP, PCM sẽ phải xác minh điều kiện vận hành của động cơ như: thời gian giữa các chu kỳ chính, mức nhiên liệu và nhiệt độ môi trường xung quanh. Trong trường hợp bộ phận này nóng, PCM sẽ mở van xả cho phép hơi được hút từ hộp chứa vào ống nạp. Tiếp theo, hơi xăng sẽ được đốt cháy trong động cơ cùng hỗn hợp nhiên liệu và không khí. Ngoài ra, PCM còn có thể giám sát lượng hơi được hút vào động cơ bằng cảm biến oxy và thực hiện các hiệu chỉnh hỗn hợp (nếu cần) để hạn chế lượng khí thải quá mức.
2.6. Cảm biến áp suất nhiên liệu
Cảm biến áp suất nhiên liệu cũng là một phần của hệ thống bơm nhiên liệu và được gắn bên trong hoặc trên đầu thùng xăng. Bộ cảm biến dùng để đo áp suất âm - dương trong thùng nhiên liệu và giám sát toàn bộ hệ thống EVAP. Khi các kết quả đọc từ bộ phận này cho thấy có sự rò rỉ, PCM (hộp điều khiển hệ thống truyền động) sẽ đặt mã DTC (chẩn đoán) và đèn Check Engine sẽ bật sáng.
2.7. Đường ống dẫn nhiên liệu
Đường ống dẫn xăng dùng để kết nối tất cả thành phần của hệ thống nhiên liệu. Bộ phận này thường làm bằng thép mạ kẽm hoặc nhựa cứng, được gắn chặt vào khung và động cơ, giữ khoảng cách với ống xả, bộ giảm thanh. Ngoài ra, khi thay thế các đường dẫn nhiên liệu, người thực hiện cần phải sử dụng vật liệu và phần cứng kết nối phù hợp. Trường hợp đường dẫn bị rò rỉ có thể gây ra các vấn đề trong việc vận hành hệ thống an toàn.
2.8. Hộp EVAP
Hộp EVAP là hộp nhựa được thiết kế hình chữ nhật, có chứa than hoạt tính nhằm mục đích hấp thụ và lưu giữ hơi xăng cho đến khi động cơ được khởi động. Ngay sau đó, PCM sẽ mở van thanh lọc của hộp, cho phép chân không nạp hút hơi vào động cơ. Hộp EVAP được kết nối với thùng nhiên liệu thông qua đường thông hơi của thùng.
2.9. Van thanh lọc (Solenoid)
Van thanh lọc còn gọi là Solenoid, đây là một loại van hoạt động bằng điện cho phép máy hút động cơ hấp thụ hơi xăng từ thùng EVAP.
PCM cung cấp năng lượng cho quá trình thanh lọc trong trường hợp lái xe bình thường và có thể đánh giá khả năng giữ, xả chân không của van thanh lọc cũng như vận hành trong quá trình giám sát hệ thống EVAP.
Ngoài ra, các van thanh lọc của ống vệ sinh đôi khi bị tắc do các hạt than và mảnh vụn được hút qua hộp EVAP.
2.10. Bơm phát hiện rò rỉ (LDP)
Bơm phát điện rò rỉ (LDP) là một loại máy bơm gồm van một chiều và các ống dẫn điện có tác dụng bơm không khí vào hộp đựng than hay thùng nhiên liệu.
Lúc này, PCM kiểm soát hoạt động của LDP trong quá trình giám sát hệ thống EVAP, từ đó có thể phát hiện sự cố LDP rò rỉ bất cứ khi nào. Đồng thời, PCM còn có thể đánh giá khả năng tạo và giữ áp lực của LDP trong chu trình giám sát hệ thống EVAP. Trường hợp PCM phát hiện sự cố, đèn Check Engine sẽ chiếu sáng và mã DTC được kích hoạt.
2.11. Đường ống thông hơi EVAP
Đường ống thông hơi EVAP chỉ hoạt động trong điều kiện áp suất hoặc chân không rất thấp. Các đường ống này kết nối với tất cả những thành phần của hệ thống EVAP và đường ống nạp của động cơ với nhau. Đường ống thông hơi EVAP bị rò rỉ hoặc bị hỏng có thể gây ra nhiều sự cố trong chu trình giám sát hệ thống EVAP.
3. Nguyên lý hoạt động
Hệ thống EVAP hút khói xăng và các khí thải khác. Cụ thể, khi xăng bay hơi, phần hơi này sẽ chuyển sang hộp đựng than và được lưu trữ ở đó đến khi có thể chuyển trở lại động cơ một cách an toàn để đốt cháy hỗn hợp không khí nhiên liệu. Đồng thời, van EVAP sẽ tạo ra không gian để hút hơi vào động cơ. Không khí sạch cũng được hút vào thông qua các lỗ thông hơi.
Trường hợp thùng xăng được bịt kín, bơm nhiên liệu sẽ tạo áp suất âm vào bên trong để làm sập thùng này. Do đó, hệ thống EVAP cũ sẽ được thông hơi bằng một van nạp lò xo ở trong nắp khí hay hộp EVAP ở các phương tiện mới.
Tìm hiểu về EVAP là gì và công dụng giúp người dùng có thêm thông tin hữu ích về hệ thống này. EVAP giúp ngăn chặn hơi xăng độc hại gây ô nhiễm môi trường, do đó, Cục Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ yêu cầu hệ thống EVAP phải được sử dụng trên xe ô tô.
Bên cạnh việc ứng dụng các công nghệ mới nhằm làm giảm lượng khí thải cho xe động cơ đốt trong, phương tiện chạy động cơ điện là một trong những giải pháp được các nhà sản xuất ô tô và người dùng hướng đến.
Hiện nay, VinFast sở hữu dòng xe ô tô điện VinFast VF e34 sử dụng động cơ điện với bộ pin Lithium-ion không gây tiếng ồn và giảm phát thải, cải thiện môi trường đô thị. Đồng thời, VinFast VF e34 còn được trang bị hệ thống kiểm soát chất lượng và lọc không khí Combi 2.5, có thể lọc được đến 99% bụi mịn theo tiêu chuẩn châu Âu. Vì vậy, xe ô tô điện VinFast không cần phải trang bị hệ thống EVAP mà vẫn bảo vệ môi trường hiệu quả.
Với những ưu điểm trên, VinFast VF e34 hiện đang là dòng xe nhận được sự quan tâm đặc biệt của khách hàng. Nếu có nhu cầu, quý khách có thể đặt cọc xe ngay hôm nay để nhận được những ưu đãi hấp dẫn.
Để biết thêm nhiều thông tin chi tiết hay cần hỗ trợ tư vấn về sản phẩm của VinFast, vui lòng liên hệ với chúng tôi:
- Tổng đài tư vấn: 1900 23 23 89.
- Email chăm sóc khách hàng: [email protected].
* Thông tin trong bài viết mang tính chất tham khảo.
>> Xem thêm:
