Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của xupap động cơ ô tô

Xe ô tô muốn hoạt động tốt cần có sự phối hợp của nhiều bộ phận trong khối động cơ. Trong số đó, xupap là một bộ phận quan trọng có ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình luân chuyển nhiên liệu của động cơ. 

Xupap động cơ ô tô là gì?

Xupap động cơ ô tô là một trong những bộ phận chính đóng vai trò quan trọng trong cơ cấu phối khí của động cơ ô tô. Xupap đóng vai trò quan trọng trong quá trình đốt cháy của động cơ, kiểm soát thời gian và lưu lượng của hỗn hợp khí cháy trong buồng đốt. Chi tiết này giúp đóng/mở đường giúp tạo nên dòng chảy của hỗn hợp xăng gió vào/ra khỏi buồng đốt. 

Cấu tạo của xupap động cơ ô tô

Bên cạnh việc tìm hiểu xupap là gì, chủ xe cũng cần nắm rõ kết cấu của xupap. Cấu tạo chính của xupap bao gồm: đầu, thân, đuôi, lò xo và phần đệm có vai trò riêng biệt.

Đầu xupap (còn được gọi là nấm xupap) có hình dạng giống cây nấm với phần đầu được thiết kế bằng phẳng, lồi hoặc lõm. Nhiệm vụ của bộ phận này là đóng - mở cửa nạp - xả bên trong buồng đốt động cơ. 

Thân xupap có dạng hình trụ đặc giúp dẫn hướng chuyển động cho xupap, đảm bảo đế và mặt xupap chồng khít với nhau. Đặt lồng bên ngoài thân xupap là ống dẫn hướng xupap có cấu tạo dạng thanh trụ rỗng có nhiệm vụ giữ vị trí xupap thẳng hàng và dẫn hướng giúp bộ phận này chuyển động tịnh tiến trong thân máy. 

Để dẫn nhiệt tốt, một số xupap có cấu tạo thân rỗng để chứa natri, chiếm khoảng 50-60% thể tích. Natri có nhiệt độ nóng chảy ở khoảng 97- 99°C sẽ hóa lỏng khi xupap nóng lên trong quá trình đốt cháy , giúp truyền nhiệt từ tán xupap qua thân xupap và tản nhiệt qua ống dẫn hướng xupap. 

Đuôi xupap được cấu tạo như một bộ phận gắn lò xo xupap với nhiều hình dạng thiết kế khác nhau tùy thuộc vào cách gắn ghép đĩa lò xo xupap như hình côn hoặc rãnh vòng để lắp với móng hãm xupap hoặc có lỗ để lắp chốt hãm.

Lò xo xupap có sức căng tác dụng theo hướng đóng của xupap trong các kỳ nén và kỳ xả ở buồng đốt động cơ. Đệm xupap được gắn trong thân máy hoặc nắp xi lanh có tác dụng bịt kín buồng đốt trong quá trình di chuyển tịnh tiến của xupap nhằm đảm bảo áp suất tốt nhất khi đốt cháy nhiên liệu.

Nguyên lý hoạt động của xupap động cơ

Xupap động cơ ô tô hoạt động trong môi trường áp suất lớn và nhiệt độ cao, có thể dao động trong khoảng 700 - 900 độ C, tùy loại nhiên liệu và động cơ. Xupap liên tục chịu va đập mạnh khi đóng cũng như bị tác động bởi sự ăn mòn hóa học khi phải tiếp xúc với khí cháy. Vì vậy, vật liệu chế tạo xupap cần có độ bền và khả năng chịu nhiệt tốt như thép chrome hoặc thép niken.

Khi động cơ làm việc, trục khuỷu dẫn động trục cam quay, đồng thời vấu cam tác động vào con đội làm con đội, đũa đẩy đi lên tác động vào cò mổ làm cò mổ quay. Lúc này, xupap được đẩy đi xuống (mở xupap) và thực hiện quá trình nạp hoặc thải khí. Lò xo xupap sẽ bị nén lại.

Khi trục cam tiếp tục quay qua vị trí tác động, lò xo xupap giãn ra khiến xupap đóng kín vào bệ đỡ, cò mổ, đũa đẩy, con đội trở về vị trí ban đầu và xupap đóng lại.

Xupap động cơ ô tô là một thành phần không thể thiếu của khối động cơ. Vì vậy, khi bộ phận này gặp vấn đề sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình vận hành. Sau một thời gian sử dụng, chủ xe cần chú ý vệ sinh, bảo dưỡng, điều chỉnh xupap sao cho hợp lý, đảm bảo cảm giác lái an toàn và tự tin nhất. 

Tham khảo thông tin và đặt mua các dòng xe ô tô của VinFast như VinFast Fadil, VinFast Lux A2.0, VinFast Lux SA2.0,  VinFast President và VinFast VF e34 hoặc gọi điện đến hotline 1900 232389 để được hướng dẫn chi tiết